Piramida Żywieniowa w odświeżonej wersji
Od 1992 roku podstawą dietetyki i zdrowego żywienia była tzw. Piramida Żywieniowa, czyli wykaz tego, co powinno się jeść i w jakich ilościach, by zachować zdrowie. Niedawno odkryto, że nie służy ona poprawie stanu zdrowia ludzi, lecz tak naprawdę – interesom amerykańskiego rolnictwa oraz przemysłu spożywczego. Postanowiono skorzystać z tego pomysłu, odpowiednio go modernizując. Nowa piramida żywienia 2016, a właściwie Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej to odświeżona wersja grafiki znanej już od 2009 roku. Nowością, która ma odtąd stanowić podstawę zdrowego tryby życia jest aktywność fizyczna.
fot. ra2studio/bigstockphoto.com
Pierwsza Piramida Zdrowego Żywienia z 1992 r. powstała w celu określenia, jakie produkty trzeba jeść często, a jakie rzadziej, narzucając nam zmianę nawyków żywieniowych. Kolejne poziomy odpowiadały konkretnym rodzajom produktów. Niestety proponowane proporcje nie były odpowiednie. Duża ilość węglowodanów sprzyjała tyciu, a ograniczenie różnych tłuszczy (również tych prozdrowotnych – omega-3, omega-6 i omega-9) powodowało problemy zdrowotne.
W 2009 dietetyk z Uniwersytetu w Harvardzie – Walter Willett stworzył nową Piramidę Żywienia, opierającą się w dużej mierze na diecie śródziemnomorskiej. Szczególną uwagę zwrócił on na:
- aktywność fizyczną, która wspomaga trawienie i spalanie nadmiaru kalorii.
- produkty z pełnego przemiału i tłuszcz roślinny;
- warzywa i owoce;
- orzechy i rośliny strączkowe;
- drób, ryb, a także jajka;
- nabiał bądź suplementy wapnia;
- czerwone mięso, słodycze, jasne pieczywo, biały ryż, mocno przetworzone dania, fastfoody, tłuszcze trans oraz sól.
Od teraz mamy zmodyfikowaną Piramidę Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej, która już w nazwie wskazuje na to, że wysiłek fizyczny stoi na równi z odpowiednią dietą (30-45 minut codziennie). Oprócz podkreślenia istoty aktywności fizycznej, będącej bazą nowej piramidy pojawiły się na niej także naturalne zioła, jako alternatywa dla soli, nowe źródła tłuszczu w diecie oraz podkreślenie konieczności rezygnacji z dosładzania kawy i herbaty. Największą część codziennego jadłospisu wg nowej piramidy powinny stanowić owoce i warzywa (w ilości co najmniej 400 g, 3/4 warzywa, 1/4 owoce). Na trzecim miejscu znajdują się pełnoziarniste produkty zbożowe, nad nimi – mleko i jego przetwory (minimum 2 szklanki mleka dziennie). Na piątym miejscu eksperci ustawili mięso w optymalnej tygodniowej ilości do pół kilograma wołowiny, wieprzowiny i drobiu. Na tym samym piętrze umiejscowiono również ryby i jajka. Na samym szczycie znajduje się tłuszcz oraz orzechy, które mimo wielu prozdrowotnych właściwości powinny być spożywane w niewielkiej ilości.
Nowa piramida żywieniowa została stworzona zgodnie z najnowszymi zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia, podkreślając ogromną wagę aktywności fizycznej. Ruch w duecie z odpowiednim odżywianiem ma zaprocentować mniejszym ryzykiem wystąpienia chorób układu krążenia i nowotworów.
