Na czym polega stres oksydacyjny?

To niebezpieczny dla zdrowia stan, który może doprowadzić do szybszego starzenia się organizmu oraz do wielu chorób. Narażone na niego są m.in. osoby, które żyją w stresie i nie odżywiają się zdrowo. O czym mowa? O stresie oksydacyjnym. Czym dokładnie jest? Jakie są jego przyczyny, objawy i jakie wywołuje skutki?

Stres oksydacyjny – czym jest?

Stresem oksydacyjnym nazywa się stan, gdy w organizmie człowieka dochodzi do zaburzenia równowagi między oksydantami (wolnymi rodnikami) i antyoksydantami (przeciwutleniaczami). Oksydanty powstają w procesie oddychania, kiedy organizm przetwarza dostarczany tlen na energię niezbędną do życia. Jednak część cząsteczek tlenu jest szkodliwa. Każdy z oksydantów posiada wolny, niesparowany elektron. Łącząc się z elektronami innych komórek powodują uszkodzenia i zaburzenia ich funkcjonowania. Do zwalczania wolnych rodników niezbędne są antyoksydanty, które odpowiadają za spowalnianie reakcji utleniania w organizmie i chronią przed szkodliwym działaniem oksydantów. Przeciwutleniacze oddają wolnym rodnikom swój wolny elektron, dzięki czemu chronią inne komórki przed szkodliwym działaniem oksydantów. Jeżeli z jakiegoś powodu zaburzona zostanie równowaga między wolnymi rodnikami a antyoksydantami, w organizmie dochodzi wówczas do stresu oksydacyjnego.

Przyczyny

Coraz częściej mówi się, że stres oksydacyjny staje się jedną z chorób cywilizacyjnych. Wśród przyczyn wymienia się bowiem szereg warunków środowiskowych. Chodzi m.in. o złą dietę (spożywanie utlenionych tłuszczów i związków chemicznych), brak aktywności fizycznej, używki, spożywanie wysoko przetworzonej żywności, brak snu i życie w stresie. Do przyczyn powstawania w organizmie stresu oksydacyjnego należy także przebywanie w zanieczyszczonym środowisku (w smogu) czy kontakt z substancjami toksycznymi, np. ołowiem, obecnym w spalinach samochodowych. Również zbyt intensywny wysiłek fizyczny, np. regularne uprawianie sportu wyczynowego może przyczyniać się do powstawania stresu, gdyż wtedy organizm nie nadąża usuwać dużych ilości wolnych rodników powstających przy przemianach metabolicznych.

Objawy

Stres oksydacyjny nie daje niestety jednoznacznych objawów, często przypisuje się je bowiem innym chorobom bądź infekcjom. Należy jednak zwiększyć czujność, jeżeli bez uzasadnionych przyczyn jesteśmy senni, dokucza nam przewlekły ból głowy, osłabienie, występują bóle mięśni i stawów oraz problemy z trawieniem.

Skutki

Stres oksydacyjny może poważnie odbić się na stanie zdrowia, ponieważ prowadzi do uszkodzenia struktur komórkowych, w szczególności mitochondriów i DNA. Wśród jego długotrwałych skutków wymienia się szybsze starzenie się skóry, spadek odporności, rozwój wielu chorób, w tym m.in. miażdżycy, Parkinsona, Alzheimera i nowotworów.

Wychodzenie ze stanu stresu oksydacyjnego opiera się głównie na eliminacji czynników szkodliwych, np. rezygnacja z picia alkoholu czy wprowadzenie odpowiedniej diety. Niezwykle ważna jest zatem także profilaktyka, czyli prowadzenie zdrowego stylu życia i dostarczanie organizmowi naturalnych przeciwutleniaczy, zawartych np. w świeżych warzywach i owocach lub przyjmowanie odpowiednich suplementów.